İNDİRİMLİ ORANA TABİ KURUMLAR VERGİSİ

Finans ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, taahhüt işleri, 16.7.1997 tarihli ve 4283 sayılı Kanun ile 8.6.1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun kapsamında yapılan yatırımlar ile rödovans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan yatırımlar hariç olmak üzere, bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulur.

Bu maddenin uygulamasında yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarını, bu tutarın yapılan toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak oran ise yatırıma katkı oranını ifade eder. Bakanlar Kurulu;

a)    İstatistikî bölge birimleri sınıflandırması ile kişi başına düşen milli gelir veya sosyoekonomik gelişmişlik düzeylerini dikkate almak suretiyle illeri gruplandırmaya ve gruplar itibarıyla teşvik edilecek sektörleri ve bu sektörler ile organize sanayi bölgeleri, Gökçeada ve Bozcaada’da yapılan yatırımlara ve Bakanlar Kurulunca belirlenen kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgelerinde yapılan turizm yatırımlarına ilişkin yatırım ve istihdam büyüklüklerini belirlemeye,

b)    Her bir il grubu, stratejik yatırımlar veya (a) bendinde belirtilen yerler için yatırıma katkı oranını % 55’i, yatırım tutarı 50 milyon Türk Lirasını aşan büyük ölçekli yatırımlarda ise % 65’i geçmemek üzere belirlemeye, kurumlar vergisi oranını % 90’a kadar indirimli uygulatmaya,

c)    Yatırıma başlanan tarihten itibaren bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, toplam yatırıma katkı tutarının %50’sini ve gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını geçmemek üzere; yatırım döneminde kurumun diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi oranı uygulatmak suretiyle yatırıma katkı tutarını kısmen kullandırmaya, bu oranı her bir il grubu için sıfıra kadar indirmeye veya %80’e kadar artırmaya,

ç)    Yatırım harcamaları içindeki arsa, bina, kullanılmış makine, yedek parça, yazılım, patent, lisans ve know-how bedeli gibi harcamaların oranlarını ayrı ayrı veya topluca sınırlandırmaya, yetkilidir.

İkinci fıkraya göre yatırıma katkı ve vergi oranı farklı illerde aynı mükellef tarafından yapılan yatırımlarda, toplam yatırımın her bir ile isabet eden oranına göre ilgili ilin yatırıma katkı oranı ve indirimli vergi oranı uygulanır.

Tevsi yatırımlarda, elde edilen kazancın işletme bütünlüğü çerçevesinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespit edilebilmesi halinde, indirimli oran bu kazanca uygulanır. Kazancın ayrı bir şekilde tespit edilememesi halinde ise indirimli oran uygulanacak kazanç, yapılan tevsi yatırım tutarının, dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait tutarlar da dahil) oranlanması suretiyle belirlenir. Bu hesaplama sırasında işletme aktifinde yer alan sabit kıymetlerin kayıtlı değeri, yeniden değerlenmiş tutarları ile dikkate alınır. İndirimli oran uygulamasına yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği geçici vergi döneminde başlanır.

Hesap dönemi itibarıyla ikinci fıkrada belirtilen şartların sağlanamadığının tespit edilmesi halinde, söz konusu vergilendirme döneminde indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi zıyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur.

 Yatırımın faaliyete geçmesinden önce devri halinde, devralan kurum, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla indirimli vergi oranından yararlanır. Yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanmadan önce indirimli kurumlar vergisi uygulanan hallerde, yatırımın tamamlanıp işletilmeye geçilmemesi durumunda ikinci fıkranın (c) bendi uyarınca indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi zıyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil edilir.

Yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçmesinden sonra devri halinde indirimli vergi oranından devir tarihine kadar devreden, devir tarihinden sonra ise devralan, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla yatırıma katkı tutarının kalan kısmı için yararlanır.

Bu madde gelir vergisi mükellefleri hakkında da uygulanır.

İndirimli Kurumlar Vergisinin Uygulanacağı Yatırımlar

Karar, il bazında Türkiye'yi 4 bölgeye ayırmıştır. Bu sınıflandırmanın dışında da büyük ölçekli yatırım ayrımı yapmıştır. Belirlenen 4 bölgede ve büyük ölçekli yatırımlarda indirimli kurumlar vergisi desteği mevcuttur.

Bölgeler ve büyük ölçekli yatırımlara aşağıda değinilmiştir.

I . Bölgedeki İller: İstanbul, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli, İzmir, Bursa, Eskişehir, Bilecik, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova, Ankara 

II. Bölgedeki İller: Balıkesir, Çanakkale (Bozcaada ve Gökçeada hariç), Aydın, Denizli, Muğla, Antalya, Isparta, Burdur, Adana, Mersin

III. Bölgedeki İller: Konya, Karaman, Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye, Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir, Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak, Kayseri, Sivas, Yozgat, Zonguldak, Karabük, Bartın, Samsun, Tokat, Çorum, Amasya, Gaziantep, Adıyaman, Kilis 

IV. Bölgedeki İller: Kastamonu, Çankırı, Sinop, Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Ağrı, Kars, Ardahan, Iğdır, Van, Muş, Bitlis, Hakkari, Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Şırnak, Siirt. 

Büyük ölçekli yatırımlar, 50 milyon Türk Lirasının üzerindeki yatırımlardan Kararın 3 numaralı ekinde yer alan listede belirtilen yatırımları ifade etmektedir. Liste incelendiğinde kimyasal madde, rafine edilmiş petrol ürünleri, motorlu kara taşıtı, lokomotif ve vagon, liman, elektronik sanayi ürünü, tıbbi alet, ilaç, hava ve uzay taşıtları, makine, madencilik vb. üretimine yönelik yatırımlar kapsama alınmıştır.

İndirimli Kurumlar Vergisinin Uygulanacağı Yatırımlar ve En Az Yatırım Tutarı

Büyük ölçekli yatırımlar dışında indirimli kurumlar vergisi desteğinden faydalanacak yatırımlar ve asgari yatırım tutarları Kararın ekinde yer alan 2 no.lu listede bölge ve düzey bazında listelenmiştir.

Normal şartlarda teşvik belgesi alınabilmesi, yatırımın destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgarî sabit yatırım tutarının I. ve II. bölgelerde 5.000.000 TL, III. ve IV. bölgelerde ise 500.000 TL tutarında olması gerekmektedir. Ancak indirimli kurumlar vergisi desteğinden faydalanmak için Kararın ekinde yer alan listede belirtilen sektör, en az yatırım ve en az kapasite koşularının sağlanması gerekmektedir.

Kurumlar Ve Gelir Vergisine Uygulanacak İndirim Oranları İle Yatırıma Katkı Oranları

Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel uygulama kapsamında gerçekleştirilen yatırımlarda, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi çerçevesinde, kurumlar vergisi veya gelir vergisine uygulanacak indirim oranları ile yatırıma katkı oranları aşağıda belirtilmiştir. Yatırıma katkı tutarı Toplam yatırım Tutarının Katkı Oranı ile çarpımı sonucu bulan tutardır. Bu tutar indirimli kurumlar vergisi olarak Hesaplanacak kurumlar vergisinden düşülecek tutar olmaktadır. 

Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel uygulama kapsamında gerçekleştirilen yatırımlarda, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi çerçevesinde, kurumlar vergisi veya gelir vergisine uygulanacak indirim oranları ile yatırıma katkı oranları aşağıda belirtilmiştir.

Ancak, teşvik belgesi kapsamında;

31.12.2010 tarihine kadar yatırıma başlanılmış olması hâlinde aşağıdaki tabloda belirtilen indirim oranları ile yatırıma katkı oranları uygulanır.

31.12.2011 tarihine kadar yatırıma başlanılması halinde ise aşağıdaki tabloda belirtilen indirim oranları ile yatırıma katkı oranları uygulanır.

İndirilen kurumlar vergisi veya gelir vergisi tutarı yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli vergi uygulamasına devam edilir.

Arazi, arsa, royalti, yedek parça ve amortismana tâbi olmayan diğer harcamalar indirimli vergi uygulamasından yararlanamaz.

5520 sayılı Kanun gereği finans ve sigortacılık konularında faaliyet gösteren kurumlar ve iş ortaklıkları ile 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar, indirimli kurumlar vergisi veya gelir vergisi uygulamasından yararlanamaz.

İndirimli oranlar stopaj suretiyle yapılan vergilendirmede uygulanmaz.

Örnek- 378 AAA LTD.ŞTİ. Firması 2010 yılında Şanlıurfa merkez ilçede bir yatırım yapmıştır. Buna ilişkin Bilgiler aşağıdaki gibidir.

Yatırıma Başlama Tarihi             :07.02.2010

Yatırımın Tamamlanması Tarihi   :21.12.2013

Yatırım Tutarı                             :9.000.000.00 TL.

Yatırımın Cinsi                           :Komple Yeni Yatırım (TRC2) (4.BÖLGE)

Yapılan Harcama Tutarı              :9.000.000.00 TL.

Yatırımın 2010 yılı içinde başlamasından dolayı Yukarıda yer alan tabloya göre Yatırımın Bölgesel yatırım olması sebebiyle

Yatırım Katkı Oranının